Strategia żywieniowa w SIBO

Strategia żywieniowa w SIBO

Protokół dr Siebecker, czyli żywieniowa strategia w SIBO

W zespole przerostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) dieta odgrywa istotną rolę zarówno w kontekście zmniejszania objawów jak i wspomagania procesu leczenia. Do najpopularniejszych strategii żywieniowych w SIBO należą diety ograniczające podaż produktów o wysokim potencjale fermentującym, z których tą najczęściej zalecaną i najpopularniejszą jest low FODMAP. Obecnie coraz większą popularnością w postępowaniu żywieniowym w SIBO, cieszą się również nieco bardziej restrykcyjne strategie żywieniowe, jak Protokół dr Siebecker.

Optymalnie stosowana strategia low FODMAP cieszy się wysoką skutecznością, szczególnie u pacjentów z zespołem jelita drażliwego (IBS) i SIBO, dlatego nie może dziwić, że od lat jest w tych jednostkach zalecana przez tak liczne grono specjalistów. W kontekście diety low FODMAP warto wspomnieć, że została ona opracowana w 1999 roku przez pochodzącą z Australii doktor Sue Shepcherd. Podstawowym celem tej strategii jest ograniczenie dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego u osób z zespołem jelita drażliwego. W momencie powstawania tej strategii, a więc 23 lata temu wiedza o SIBO była znikoma. Osoby, które pomimo braku zmian organicznych w obrębie przewodu pokarmowego doświadczały uciążliwych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, były klasyfikowane do cierpiących na zespół jelita drażliwego. Po 23 latach od opracowania strategii low FODMAP już wiadomo, że za około 80% przypadków IBS, odpowiada SIBO. Analizując dietę low FODMAP, warto więc mieć na uwadze, że choć docelowo została stworzona z myślą o pacjentach z zespołem jelita drażliwego, to jej stosowanie w SIBO jest w pełni uzasadnione i skuteczne.

Wraz z rozwojem badań dotyczących zespołu przerostu bakteryjnego jelita cienkiego zaczęły powstawać nowe, zmodyfikowane strategie żywieniowe. Choć znacząca część z nich wiąże się podobnie jak strategia low FODMAP z ograniczeniem produktów wysoko fermentujących, to występują w nich pewne różnice względem diety opracowanej przez dr Shepcherd.  Do obecnie najczęściej stosowanych u pacjentów z SIBO strategii żywieniowych zalicza się Protokół dr Siebecker, nazywany również SIBO Specific Diet. Protokół ten został opracowany przez dr Allison Siebecker, uznawaną za jeden z największych autorytetów w dziedzinie SIBO na świecie. Protokół ten dzieli produkty na cztery kolumny, według ilości w której możemy dany produkt spożyć. I tak produkty z pierwszej kolumny możemy spożywać w dowolnych ilościach, produkty z drugiej kolumny możemy łączyć jedynie z produktami z pierwszej kolumny i spożywać w ograniczonych ilościach, produkty z trzeciej kolumny możemy spożywać jedynie okazjonalnie w niewielkich ilościach, a produktów z czwartej kolumny nie możemy spożywać w ogóle. 

I o ile założenie tej strategii jest bardzo podobne, co w low FODMAP i wiąże się ona z ograniczeniem tych samych produktów, o tyle podstawową różnicą jest eliminacja z diety wszystkich zbóż i pseudozbóż, włącznie z białym ryżem, kaszą jaglaną czy komosą ryżową, których na diecie low FODMAP można spożywać duże ilości. Kluczową kwestią jest bowiem to, że SIBO Specific Diet opiera się w dużej mierze na diecie SCD (Specific Carbohydrate Diet). A Dieta SCD z kolei wiąże się z eliminacją z diety wszelkich węglowodanów złożonych. Została ona opracowana w latach 20. Przez dr Sidneya Hassa jako strategia żywieniowa w celiakii, a obecnie cieszy się wysoką skutecznością przede wszystkim u pacjentów z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit, szczególnie z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Wracając jednak do Protokołu dr Siebecker, w związku z eliminacją z diety produktów zbożowych i pseudozbożowych, jest strategią znacznie bardziej restrykcyjną niż low FODMAP i cechuje się mniejszą podażą węglowodanów w diecie. 

Czy w przypadku osób cierpiących na SIBO, większe restrykcje będą jednak prowadzić do lepszych efektów? Badania z ostatnich lat, które porównują skuteczność obu strategii żywieniowych u pacjentów z SIBO tego nie potwierdzają. Stosowanie strategii low FODMAP i SIBO Specific Diet dają u pacjentów z SIBO porównywalne efekty, choć ich skuteczność różni się w zależności od indywidualnych uwarunkowań. Podstawowy wniosek który nasuwa się ze wspomnianych badań jest taki, że Protokół dr Siebecker warto stosować u osób z SIBO gdyż cieszy się stosunkowo wysoką skutecznością w kontekście zmniejszania objawów i zapobiegania nawrotom przerostu, jednak bardziej racjonalne wydaje się zastosowanie w pierwszej kolejności strategii low FODMAP, gdyż jest ona mniej restrykcyjna, a więc łatwiejsza do wprowadzenia i bardziej ograniczająca ryzyko wystąpienia potencjalnych niedoborów pokarmowych, a przy tym badania pokazują na jej porównywalnie wysoką skuteczność w SIBO.